به گزارش تحریریه، محمد بن‌سلمان در سفر آتی خود به واشنگتن با مجموعه‌ای از اهداف اقتصادی، امنیتی و ژئوپلیتیکی وارد تعامل با دولت آمریکا می‌شود؛ اهدافی که نشان می‌دهد روابط ریاض و واشنگتن در مرحله‌ای از بازتعریف و تنظیم مجدد قرار دارد.

در محور اقتصادی، عربستان به دنبال تقویت همکاری‌های گسترده با آمریکاست و وعده داده حدود ۶۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری و مبادلات تجاری انجام دهد. هرچند جزئیات این برنامه هنوز شفاف نیست، اما حوزه‌هایی همچون انرژی، استخراج مواد معدنی حیاتی، فناوری‌های نوین، به‌ویژه هوش مصنوعی، و زیرساخت‌های صنعتی در مرکز توجه قرار دارند. صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان نیز تلاش می‌کند با سرمایه‌گذاری‌های کلان – از جمله مشارکت در خرید ۵۵ میلیارد دلاری شرکت Electronic Arts – هم بازده مالی کسب کند و هم نقش خود را به‌عنوان محرک اصلی «چشم‌انداز ۲۰۳۰» تثبیت نماید.

با این حال، افزایش ۱۶۰ درصدی کسری بودجه عربستان در سه‌ماهه سوم سال و رسیدن آن به ۲۳.۶ میلیارد دلار، چالشی جدی برای ادامه هزینه‌های خارجی و داخلی محسوب می‌شود و دولت را وادار می‌کند با احتیاط بیشتری منابع مالی را مدیریت کند، به‌ویژه در شرایطی که کشورهای بحران‌زده منطقه نیز انتظار حمایت اقتصادی از ریاض دارند.

در بعد امنیتی، عربستان خواهان تعهدات روشن‌تر و قابل اتکاتری از واشنگتن است. تجربه حمله به تأسیسات آرامکو در ۲۰۱۹، حملات پهپادی علیه امارات در ۲۰۲۲ و برخی تحولات دیگر، این احساس را در ریاض تقویت کرده که حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس به‌تنهایی تضمین کافی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل، بن‌سلمان در پی دستیابی به نوعی تضمین اجرایی است که سریع‌الاجرا، سیاسی و کمتر نیازمند مسیرهای پیچیده قانونی مانند تصویب در سنا باشد. چنین مدلی می‌تواند مشابه دستورهای اجرایی امنیتی باشد که آمریکا در برخی بحران‌های منطقه‌ای صادر کرده است.

در موضوع عادی‌سازی با اسرائیل، موضع ریاض محتاطانه‌تر از گذشته است. عربستان پس از جنگ غزه بر این باور است که هرگونه گشایش دیپلماتیک منوط به پیشرفت واقعی در وضعیت فلسطینیان است و در شرایط فعلی حاضر نیست امتیاز بزرگی همچون عادی‌سازی رسمی را ارائه دهد. این موضع به عربستان امکان می‌دهد ضمن حفظ نقش خود در پرونده فلسطین، از فشارهای سیاسی داخلی و منطقه‌ای بکاهد.

در نهایت، برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز یکی از اولویت‌های کلیدی سعودی‌هاست. ریاض اعلام کرده ذخایر اورانیوم داخلی دارد و می‌خواهد با غنی‌سازی محدود و تحت نظارت، سوخت مورد نیاز خود را تولید کند تا نفت و گاز را برای صادرات حفظ نماید. اما الگوی رایج توافقات هسته‌ای آمریکا (بند ۱۲۳) برای عربستان محدودکننده است؛ بنابراین تلاش می‌شود چارچوبی جدید طراحی شود که نظارت آمریکا را حفظ کند اما استقلال برنامه هسته‌ای سعودی را نیز تضمین نماید.

به‌طور کلی، این سفر تلاشی است برای تثبیت نوعی رابطه متوازن‌تر بین عربستان و آمریکا؛ رابطه‌ای که بر سرمایه‌گذاری مشترک، امنیت پایدار و همکاری راهبردی بنا شده اما بر نیاز سعودی به استقلال بیشتر نیز تاکید دارد.

منبع: کانال مطالعات خلیج فارس

پایان/